Cá Koi (hay còn gọi là Nishikigoi) là một loại cá nuôi thú cảnh có nguồn gốc từ Nhật Bản. Đây là một trong những loại cá nuôi phổ biến và được ưa chuộng trên khắp thế giới nhờ vào vẻ đẹp độc đáo, màu sắc rực rỡ, và sự kỳ diệu của chúng. Tuy nhiên, nuôi cá Koi cũng đặc biệt khó và yêu cầu kĩ thuật chăm sóc cao, dưới đây là những lưu ý khi Chăm Sóc Cá Koi Đúng Kĩ Thuật. 

NGUỒN GỐC & ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁ KOI 

Nguồn gốc

Cá Koi xuất phát từ châu Á, và lịch sử chúng có thể được truy tìm ngược từ hàng nghìn năm trước. Tại Nhật Bản, cá Koi đã được nuôi và lai tạo để tạo ra những dòng cá đẹp từ thế kỷ 17. Ban đầu, cá Koi được nuôi với mục đích thực phẩm, nhưng sau này, người Nhật đã chú ý đến sự đa dạng màu sắc và bắt đầu chọn lọc và phát triển cá Koi với mục tiêu tạo ra những con cá có màu sắc đẹp và độc đáo.

Đặc điểm

1. Màu sắc đa dạng: Cá Koi nổi tiếng với sự đa dạng về màu sắc. Các dòng cá Koi có thể có màu đỏ, cam, vàng, xanh lá cây, xanh dương, trắng, và đen. Mỗi loại màu sắc có tên riêng, chẳng hạn như Kohaku (đỏ và trắng), Taisho Sanke (đỏ, trắng và đen), và Showa Sanshoku (đen, trắng và đỏ).

2. Vẻ đẹp và biểu tượng: Cá Koi được xem là biểu tượng của may mắn, thành công và thịnh vượng trong văn hóa Nhật Bản. Chúng thường xuất hiện trong các hồ nước cảnh quan và là một phần quan trọng của vườn Nhật truyền thống.

3. Kích thước lớn: Cá Koi có thể đạt kích thước lớn, với một số cá cái có thể đạt đến 90 cm hoặc thậm chí là nhiều hơn.

4. Thái độ thân thiện: Cá Koi thường được nuôi như loài cảnh quan và thú cưng, và chúng có thể trở nên thân thiện và quen thuộc với người nuôi.

5. Chăm sóc cơ bản: Cá Koi cần một môi trường sống thoải mái với nước sạch và nhiệt độ ổn định. Nuôi cá Koi cũng đòi hỏi kiến thức về chăm sóc, vệ sinh và dinh dưỡng phù hợp.

Để chọn được giống cá koi khỏe mạnh, bạn cần lưu ý những điểm sau:

• Hình dáng cân đối, không bị xây xát, không bị dị hình hay bị cong vẹo.

• Màu sắc rõ nét, tươi sáng, không bị phai hay bạc màu.

• Vảy sáng bóng, không bị rụng hay lõm vào.

• Mắt sáng, không bị đục hay chảy nước mắt.

• Mang khỏe mạnh, không bị sưng hay viêm.

• Vây đầy đủ, không bị rách hay mọc lại.

• Hành vi hoạt động bình thường, không bị lơ đễnh hay chậm chạp.

CÁCH CHĂM SÓC CÁ KOI ĐÚNG KĨ THUẬT 

Kiểm soát chất lượng nước 

Nhiệt độ nước: Cá Koi thích nước với nhiệt độ ổn định, thường khoảng 18-24°C. Sự biến đổi nhiệt độ lớn có thể gây stress cho cá. Sử dụng bộ điều khiển nhiệt độ nếu cần thiết để duy trì nhiệt độ ổn định.

Oxy: Cá Koi cần nước có nồng độ oxy cao. Đảm bảo rằng bể nước của bạn được tuần tra bằng các thiết bị tạo oxy như máy bơm khí hoặc máy tạo sóng để duy trì nồng độ oxy đủ cho cá. Hàm lượng oxy lý tưởng là từ 6 – 8 mg/l.

Kiểm soát pH: Nước quá acid hoặc quá kiềm đều có thể gây hại cho cá. Đảm bảo kiểm tra định kỳ và điều chỉnh pH nếu cần thiết để duy trì mức pH tương đối ổn định trong khoảng 7-8.

Xử lý amoniac và nitrit: Amoniac và nitrit là các chất độc hại cho cá Koi. Sử dụng hệ thống lọc mạnh mẽ để loại bỏ những chất này và kiểm tra định kỳ để đảm bảo rằng mức chúng luôn ở mức an toàn.

Kiểm soát vi khuẩn và tảo phát triển: Sự phát triển quá mức của vi khuẩn và tảo có thể gây trục trặc cho hệ sinh thái nước. Sử dụng hệ thống lọc hiệu quả và kiểm tra nước để duy trì sự cân bằng.

Đảm bảo hệ thống lắp đặt hồ cá koi đúng cách

Điều kiện bể nuôi cá koi cũng là yếu tố quan trọng trong việc nuôi cá koi, vì nó ảnh hưởng đến không gian sống và môi trường sinh hoạt của cá. Bạn cần chú ý đến các điều kiện sau của bể nuôi:

• Kích thước hồ: Kích thước hồ lý tưởng là từ 3 x 2 x 1,5 m. Nếu kích thước hồ quá nhỏ, cá sẽ bị chật chội, không có đủ không gian bơi lội và dễ bị stress. 
• Mật độ nuôi cá: Chỉ nên thả từ 10 – 15 con/m3. Nếu mật độ quá cao hay thấp cũng ảnh hưởng đến không gian và tính bơi lội của cá.
• Mực nước tối thiểu và tối đa: Mực nước tối thiểu là 80 cm và mực nước tối đa là 150 cm. Nếu mực nước quá thấp, cá sẽ bị thiếu oxy và dễ bị nhiễm trùng da. Nếu mực nước quá cao, cá sẽ bị thiếu ánh sáng và dễ bị phân hủy chất thải.

Bài viết liên quan: Hướng dẫn xây dựng hồ cá Koi tiêu chuẩn 

Thả cá Koi vào bể 

Việc thả cá Koi vào bể là một quá trình quan trọng và cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo sức kháng của cá Koi và sức khỏe của hệ thống bể nuôi. Nếu thả cá Koi sai sách có thể dẫn đến việc cá bị sốc nhiệt, nước,... khiến cá bị bệnh, nhanh chết. 

Quá trình thả cá cần được thực hiện một cách nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương cá Koi. Hãy đảm bảo rằng họ có thể dễ dàng bơi ra khỏi túi hoặc thùng chứa khi thả vào bể. 

Đối với bể mới xây dựng: Sau khi đổ nước vào hồ, để nước ổn định độ pH, nhiệt độ và oxy từ 2-3 ngày. Lắp đặt hệ thống lọc, bơm, máy sưởi, máy làm mát,... Sau đó, kiểm tra lại chất lượng nước đã chuẩn hay chưa. 

• Thả cá koi vào hồ bằng cách để túi nilon chứa cá koi trôi trên mặt nước trong khoảng 15 – 20 phút để cho cá thích nghi với nhiệt độ nước. 

Đối với hồ đã và đang nuôi cá: Kiểm tra lại nhiệt độ, độ pH, oxy của nước. Nếu nguồn nước có cá bị bệnh, hãy thay nước và vệ sinh bể. Hãy quan sát hành vi của cá mới và cũ, nếu chúng có dấu hiệu tranh chấp, bắt nạt hãy tách chúng riêng. 

• Nên thả cá vào buổi sáng hoặc chiều mát, tránh những lúc nắng gắt hoặc nhiệt độ cao, nóng bức.
• Cá mới mua thả xuống hồ thường nhảy ra ngoài, đặc biệt là ban đêm. Bạn có thể dùng lưới chắn che trên mặt hồ, đồng thời tắt hết các thiết bị chiếu sáng xung quanh trong khoảng 1 tuần. Khi cá đã quen với môi trường sống thì tiến hành nuôi cá bình thường.

Cho cá Koi ăn đúng cách 

Theo dõi nhiệt độ nước và điều chỉnh lượng và tần suất cho ăn dựa trên nhiệt độ, điều kiện nước, số lượng/kích thước của cá và mức độ hoạt động. Sau khi cho ăn, nhớ loại bỏ thức ăn thừa nổi trên mặt nước.

Cho cá ăn bình thường khi nhiệt độ nước: 18-28 độ C

Giảm lượng thức ăn cho cá và số lần cho ăn xuống 1-2 lần/ngày khi nhiệt độ nước: 15-18 hoặc 28-32 độ C

Nhiệt độ nước <15oC hoặc >32oC: Ngừng cho cá ăn, vì lúc này hệ tiêu hóa của cá koi ngừng hoạt động nhưng cá vẫn ăn nên hãy cẩn thận.

Thời gian cho ăn: 6h30, 11h, 15h, 18h Tùy theo tính chất công việc của mỗi người mà có thể cho cá ăn 2-4 lần/ngày.

Lượng thức ăn cho cá bằng 5% trọng lượng cơ thể cá, nếu còn dư thức ăn trong bể cá trong vòng 5 phút chúng ta sẽ loại bỏ và giảm lượng thức ăn tiếp theo.

Theo dõi nếu thấy lượng thức ăn cho thường ngày khiến cá ăn quá no thì nên cho cá ăn theo từng đợt và chia lượng thức ăn thành nhiều phần nhỏ và cho ăn 4 giờ một lần.

Xem thêm: Tổng Hợp Các Loại Thức Ăn Cho Cá Koi

Phát hiện & chăm sóc khi cá Koi bị bệnh 

Dấu hiệu cá bị bệnh

Bạn cần quan sát và phát hiện sớm những dấu hiệu này để có biện pháp điều trị kịp thời cho cá. Một số dấu hiệu cá bị bệnh thường gặp là:

• Cá có vết thương, loét, mụn nhọt, nốt đỏ hay chảy máu trên da, vây hay mang.
• Cá có vảy lõm vào, rụng hay bong tróc.
• Cá có mắt đục, chảy nước mắt hay mù mắt.
• Cá có mang sưng, viêm, bạc màu hay rụng.
• Cá có vây rách, mọc lại hay bị nấm phủ.
• Cá có thân hình gầy yếu, phình bụng hay tiêu chảy.
• Cá có hành vi lơ đễnh, chậm chạp, không ăn hay ăn ít.
• Cá có hành vi ngạt thở, sặc nước hay nổi lên mặt nước.
• Cá có hành vi cọ xát, gãi ngứa hay lăn lộn trên đáy hồ.

Cách chữa trị thông dụng

Khi cá koi bị bệnh thì bạn cần cách ly cá bệnh với cá khỏe trong đàn để tránh tình trạng lây nhiễm, tiếp theo đó tùy vào từng loại bệnh sẽ có cách điều trị khác nhau. Một số cách điều trị thông thường có thể áp dụng được cho nhiều bệnh là:

• Sử dụng thuốc tím: Dùng thuốc tím đúng liều, đúng cách có thể xử lý được rất hiệu quả các bệnh truyền nhiễm do các ký sinh, vi trùng và nấm gây ra, trước khi để chúng gây lên những bệnh truyền nhiễm bên trong, và nhờ vậy không cần phải sử dụng thuốc kháng sinh. Từ đó tiết kiệm được chi phí nhưng những vi trùng còn tồn tại cũng ít hơn và thời gian chữa bệnh ngắn hơn.
• Sử dụng muối ăn: Muối ăn có thể diệt các loại ký sinh trùng như Costia, Trichodina và Chilodonella rất tốt khi chúng bám ở bề mặt hoặc trong nước. Muối cũng giúp sát trùng vết loét bề mặt (da, vây, mang) cho Koi do vi khuẩn gây bệnh.

Đối với từng bệnh thì sẽ có những biện pháp điều trị đặc thù riêng, sử dụng các loại thuốc chuyên biệt khác nhau. Trong trường hợp bạn chưa có kinh nghiệm chữa bệnh cho cá koi thì nên nhờ tư vấn từ những người có kinh nghiệm hoặc sử dụng dịch vụ chăm sóc chữa bệnh cá koi tại các đơn vị uy tín.

Chăm sóc cá Koi theo mùa 

Mùa hè

Mùa hè có thể làm nhiệt độ nước tăng lên, giảm hàm lượng oxy trong nước và gây hại cho cá và thực vật của bạn. Bạn có thể cần thay nhiều nước hơn trong mùa hè và dành nhiều thời gian hơn để quản lý tảo hoặc vi khuẩn không mong muốn.

- Sử dụng máy làm mát hoặc đá, lá chuối, rơm rạ,... để làm giảm nhiệt độ nước

- Tăng thêm oxy bằng sử dụng sủi oxy hoặc dùng cây thủy sinh: hoa sen, cỏ lau, hoa súng,... 

- Dùng các loại kháng sinh để phòng ngừa bệnh cho cá

- Giảm thiểu ánh nắng mặt mời bằng các vật trang trí xung quanh bể như ô, mái che, đá, cây xanh cao,...

Mùa mưa 

Việt Nam là đất nước với khí hậu  nhiệt đới và á nhiệt đới có gió mùa, có ánh nắng chan hoà, lượng mưa dồi dào và độ ẩm cao. Vì vậy, để đảm bảo nhiệt độ nước được giữ ổn định, hãy thưởng xuyên kiểm tra và điều chỉnh độ pH sau khi mưa cứ 2 tiếng 1 lần, loại bỏ các chất bẩn( lá, rác,...) rơi xuống hồ bằng các cây vợt, lưới vớt rác. Đối với các thiết bị cần được làm khô, thay thế các thiết bị bị hư hỏng. 

Mùa lạnh

Khi mùa lạnh đến, các con vật có trạng thái ngủ đông, nói dễ hiểu hơn là chúng sẽ giảm hoạt động lại. Mùa lạnh khiến nhiệt độ nước giảm rất mạnh tưởng đồng với làm giảm hệ miễn dịch của cá. 

- Tăng cường, trang bị thêm hệ thống máy sưởi.

Xem thêm: Máy sưởi dành cho hồ cá Koi 

- Hạn chế cho cá ăn để giúp cá giảm stress và tiêu hóa tốt hơn. Thay thế và bổ sung thức ăn cho cá bằng các loại thức ăn giàu protein, vitamin, khoáng chất… để tăng cường sức đề kháng cho cá.

- Tuần hoàn lọc liên tục và sục thêm khí oxy vào hồ cá. Việc này góp phần làm tăng nồng độ oxy trong nước, giảm độc tố và giúp cá hô hấp tốt hơn.

--------

Cá koi là loài cá cảnh đẹp nhưng cũng khá khó nuôi, đòi hỏi kĩ thuật nuôi đặc biệt. Sức khỏe và sức đề kháng của cá Koi sẽ tăng lên, phòng ngựa bệnh tật thường gặp như lở loét vây, nhiễm khuẩn,...nếu được chăm sóc đúng cách. Cá koi sẽ phát triển màu đẹp và sáng màu vây, giảm căng thẳng khi được nuôi trong môi trường hợp lý. 

Bài viết liên quan: Hướng Dẫn Thiết Kế Hồ Cá Koi Đẹp

Thông tin liên hệ: AquaZone - Siêu thị cá cảnh

Hotline: 0906751314

Địa chỉ: B0108 Chung Cư Bộ Công An, số 50 đường số 3, Phường An Khánh, Tp.Thủ Đức, Tp.HCM

Website: http://aquazonefish.vn/

Shopee: https://shopee.vn/aquazone_store

Lazada: https://www.lazada.vn/shop/aquazone

TiktokShop: https://www.tiktok.com/@aquazone_official

Yotube: https://www.youtube.com/@aquazonefish