HỆ THỐNG LỌC LÀ GÌ? 

Hệ thống lọc là thành phần quan trọng của bể để giúp cá khỏe mạnh. Một bộ lọc hiệu quả sẽ giúp duy trì các thông số, chất lượng nước trong  bể luôn tốt. Nếu bể không có hệ thống lọc, bạn có thể sẽ phải thay nước thường xuyên hơn và chỉ có thể thả một số lượng cá rất hạn chế. Hiện nay, hệ thống lọc có rất nhiều loại và mỗi loại sẽ phục vụ cho những mục đích khác nhau. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ nhất về bộ lọc cho bể cá.

Các sản phẩm lọc 

MỘT BỘ LỌC HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?

Mặc dù hầu hết những người nuôi cá đều biết tầm quan trọng của việc lọc, nhưng cơ chế thực tế về cách hoạt động của các bộ lọc trong bể cá có thể không rõ ràng.

Bộ lọc bể cá hoạt động bằng cách đẩy nước qua nhiều ngăn lọc khác nhau. Các ngăn lọc chính được sử dụng là ngăn lọc cơ học, ngăn lọc sinh học và ngăn lọc hóa học. Mỗi ngăn lọc có vai trò cụ thể riêng. Ngăn lọc cơ học giữ vật lý các hạt lớn trong nước bằng cách đẩy nước qua bông hoặc vật liệu lọc. Tiếp theo, các ngăn lọc sinh học tạo ra một môi trường thích hợp cho vi khuẩn có lợi phát triển mạnh. Nói cách khác, chúng đang giúp hoàn thành chu trình nitơ trong bể cá. Cuối cùng, lọc hóa học được sử dụng để thay đổi thành phần của nước và loại bỏ các chất gây độc đối với cá. 

Xem thêm: Than hoạt tính

Xem thêm: Mút lọc đen

Xem thêm: Sứ nhẫn

Lọc cơ học

Quá trình lọc cơ học trong bể cá được thực hiện bằng cách cho nước đi qua một vật liệu, chẳng hạn như tấm xốp bọt biển hoặc bông polyester, có tác dụng chặn đường đi của các vật liệu rắn. Những hạt rắn này bao gồm thức ăn thừa, chất thải của cá và thực vật đang thối rữa. Thay vì để các hạt này liên tục nổi xung quanh bể, chúng sẽ được gom lại trong hệ thống lọc. Tuy nhiên, bộ lọc cơ học không được thiết kế để phân hủy chất thải và xử lý nó. Vai trò của lọc cơ học là thu thập các hạt một cách đơn giản. Đây là lý do tại sao cần phải làm sạch bộ lọc thường xuyên. Nếu không được bảo dưỡng thường xuyên, bộ lọc có thể bị tắc. Nếu các hạt bắt đầu phân hủy hoặc bắt đầu hòa tan trở lại trong nước, thì cuối cùng nó sẽ gây ô nhiễm nguồn nước mà nó đang lọc.

Lọc sinh học

Quá trình lọc sinh học trong bể cá được thực hiện bằng cách cho nước qua môi trường giàu vi khuẩn có lợi. Các vi khuẩn có lợi chuyển đổi amoniac và nitrit thành nitrat ít nguy hiểm hơn. Đây là một phần của chu trình nitơ. Lọc sinh học tăng cường quá trình này bằng cách tăng diện tích bề mặt cho các vi khuẩn có lợi phát triển. Các vật liệu thường được sử dụng như vòng gốm và bi sinh học.

Lọc sinh học được coi là loại lọc quan trọng nhất trong bể cá. So với cá sống ngoài môi trường tự nhiên rộng lớn thì cá trong bể thủy sinh thường phải sống trong một không gian nhỏ hẹp, với mật độ cá cao hơn. Các hoạt động sống, trao đổi chất liên tục tạo ra chất thải dưới dạng amoniac và nitrit. Nếu nồng độ amoniac và nitrit quá cao có thể làm hỏng các cơ quan nội tạng của cá. Nếu cá tiếp xúc với nồng độ cao của các hợp chất này trong một thời gian dài, chúng có thể chết. Hệ thống lọc sinh học giúp xử lý các hợp chất có hại này thành nitrat, ít gây hại cho cá hơn. Sau khi được chuyển đổi thành nitrat, nó cũng có thể được cây trồng sử dụng làm phân bón.

Lọc sinh học cho phép người chơi thủy sinh sử dụng chu trình nitơ của tự nhiên và phân hủy amoniac thành các hợp chất nitơ tương đối ít độc hại hơn.

Một thành phần quan trọng của quá trình lọc sinh học là oxy. Vì vi khuẩn có lợi là loại hiếu khí, nên quá trình lọc sinh học chỉ có thể đạt được nếu nước xung quanh môi trường lọc giàu oxy. Điều quan trọng là đảm bảo rằng phương tiện lọc được khuấy động với dòng nước tốt. Nếu thiết bị lọc bị tắc với các mảnh vụn tích tụ theo thời gian và không được làm sạch, nó có thể tạo ra một môi trường yếm khí. Điều này sẽ tạo ra ít vi khuẩn có lợi hơn, làm cho bộ lọc sinh học hoạt động kém hiệu quả. Tại thời điểm này, bộ lọc nên được rửa nhẹ bằng nước bể cũ. Nên tránh rửa bộ lọc bằng nước máy vì clo có thể giết chết các vi khuẩn có lợi sống trên bộ lọc.

Lọc hóa chất

Quá trình lọc hóa học trong bể cá được thực hiện bằng cách cho nước đi qua một môi trường, chẳng hạn như than hoạt tính hoặc zeolit, để loại bỏ chất thải hòa tan và các hợp chất trong nước. Vì các bộ lọc cơ học hầu như không hiệu quả đối với chất thải đã hòa tan vào nước, nên việc lọc hóa học có thể hữu ích. Than hoạt tính có thể giúp loại bỏ clo và cloramin, các protein hòa tan, tannin từ gỗ bogwood và mùi hôi. Zeolite loại bỏ amoniac khỏi nước một cách hiệu quả.

Điều quan trọng cần lưu ý là quá trình lọc hóa học cần được bảo trì thường xuyên vì phương tiện lọc có thể mất tác dụng theo thời gian. Ngoài ra, sau khi phương tiện lọc hấp thụ các hóa chất độc hại, nó có thể sẽ thải trở lại nước. Vì vậy, giá thể nên được thay thế thường xuyên.

Nếu bể cá đang được xử lý bằng thuốc, phương tiện lọc hóa học nên được loại bỏ. Vì môi trường lọc sẽ hấp thụ thuốc, điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc.

Không giống như lọc cơ học và sinh học, lọc hóa học được nhiều người nuôi cá không coi trọng. Vì nhiều sản phẩm có thể sử dụng trực tiếp để xử lý nước trong bể mà không cần thiết phải làm một ngăn lọc hoá học. Tuy nhiên, một bộ lọc hóa học có thể hữu ích trong trường hợp lượng amoniac hoặc hóa chất khác tăng đột biến. Nó có thể hoạt động như một bộ đệm cho đến khi bạn thay nước cho lần tiếp theo hoặc đã xử lý được các nguyên nhân gốc rễ.

CÁC LOẠI BỘ LỌC HỒ CÁ

Các loại bộ lọc bể cá phổ biến nhất là bộ lọc bio, bộ lọc nguồn và bộ lọc thùng. Đại đa số các bể cá ngày nay đều được trang bị một trong hai hệ thống lọc này. Bộ lọc bọt biển thường được sử dụng bởi các bể cá nhỏ hơn. Chúng là một phương pháp lọc sinh học tuyệt vời. Bộ lọc nguồn thường được sử dụng bởi các bể cá có kích thước vừa và nhỏ. Chúng hiệu quả và dễ bảo trì. Cả bộ lọc bọt biển và bộ lọc nguồn đều được sử dụng phổ biến làm bộ lọc cho bể cá kích thước nhỏ . Cuối cùng, bộ lọc thùng được trang bị cho nhiều bể cá có kích thước từ trung bình đến lớn hơn. Điều này là do chúng thường có công suất lớn hơn so với các loại máy lọc bể cá khác.

Ngoài ra còn có những loại bộ lọc bể cá khác nhưng ít được người chơi cá cảnh sử dụng như bộ lọc đáy. Trước đây, chúng khá được yêu thích và sử dụng nhiều. Tuy nhiên nhưng năm trở lại đây, với nhiều sự lựa chọn thay thế tuyệt vời hơn. Chúng dần trở nên ít phổ biến.

Bộ lọc bọt biển (Sponge Filter)

Một bộ lọc bọt biển (Sponge Filter) thường bao gồm khí, ống dẫn khí và mút lọc bọt biển , ngăn chứa vật liệu lọc. Khi hoạt động không khí được bơm vào thiết bị. Đồng thời nước sẽ được hút qua mút lọc đi vào ngăn lọc nơi chứa vật liệu lọc và cuối cùng là theo ống dẫn khí trở lại bể nuôi. 

Xem thêm: Lọc vi sinh Bio đôi Qanvee

Ưu điểm

Do thiết kế đơn giản, bộ lọc bọt biển rất dễ lắp đặt và bảo trì. 

Giá của một bộ lọc bọt biển không cao 

Không hút cá tép nên phù hợp với nhưng bể có cá, tép con

Hạn chế

Bộ lọc bọt biển chủ yếu được sử dụng để lọc sinh học và cơ học mà không có tác dụng lọc hoá học.

Chỉ sử dụng hiệu quả với bể có kích thước nhỏ, tốt nhất là bể dưới 100L. 

Không tạo ra được dòng của nước bên trong bể

Không được thẩm mỹ, nhiều người nói rằng lọc bọt biển được thiết kế đẹp mắt, giúp bể thêm độc đáo. Nhưng nếu trong một bể cá thuỷ sinh với phong cách tự nhiên sự xuất hiện của bộ lọc này sẽ làm bể kém hấp dẫn đi. Tuy nhiên nếu bạn chọn vị trí thích hợp, khuất tầm nhìn người xem thì điều này không còn là vấn đề nữa rồi.

Miếng bọt biển sẽ rất nhanh tích tụ chất bẩn vì vậy phải thường xuyên vệ sinh chúng. Tuy nhiên việc vệ sinh cũng không quá khó khăn. Bạn chỉ cần bóp nhẹ và rửa sạch miếng bọt biển trong nước bể cũ. Miếng bọt biển nên được thay thế khi cần thiết.

Bộ lọc nguồn ( power-filters)

Bộ lọc nguồn ngoài hay bộ lọc treo sau (Hang-on-Back Filters) là một loại bộ lọc lấy nước từ bể và lọc qua buồng lọc. Ống đưa nước lên cao, buồng lọc và máy bơm đều được kết hợp trong một hệ thống. Đơn giản chỉ cần treo bộ lọc nguồn lên thành bể, lắp hộp bộ lọc vào buồng lọc và cắm điện. Khi nước đi qua lõi lọc và các mảnh vụn trong nước sẽ được giữ lại, nước sẽ được lọc cơ học. Hầu hết các hộp mực lọc đều có một túi đựng cho phép bạn có thể thêm vật liệu để lọc hóa học khi cần thiết, chẳng hạn như than hoạt tính. Điều này sẽ cho phép bạn loại bỏ các tạp chất độc hại và mùi hôi ra khỏi nước. Cuối cùng, khi nước đi qua buồng lọc, môi trường lọc sẽ được cung cấp oxy liên tục, cho phép vi khuẩn có lợi phát triển trong đó. Điều này sẽ hỗ trợ quá trình lọc sinh học. 

Lọc treo

Xem thêm: Lọc treo Marine 

Bộ lọc nguồn trong (Internal power filters)  được thiết kế để lắp đặt bên trong bể cá. Các bộ lọc này hoạt động theo cách tương tự như bộ lọc treo sau (bộ lọc treo bên ngoài). Tuy nhiên, có một điểm khác biệt là bộ lọc nguồn trong được lắp đặt bên trong bể và không có ống dẫn nước lên. Sẽ có một đầu hút lấy nước trực tiếp vào buồng lọc. Và một đầu ra sẽ đẩy nước ra ngoài sau khi đi qua các vật liệu lọc tương tự như lọc treo sau.  Bộ lọc nguồn trong cho phép bạn lắp bộ lọc ở phần phía dưới của bể. Thay vì treo bộ lọc bên trong bằng cách móc trên thành bể, bạn có thể lắp bộ lọc trên thành kính bằng nút hút cao su. 

Ưu điểm

Kết hợp tất cả các loại lọc: cơ học, hoá học, sinh học

Có nhiều mức giá khác nhau bạn có thể thoải mái chọn lựa theo ngân sách của bản thân

Không chỉ dễ lắp đặt mà còn dễ bảo trì. Khi bộ lọc bị tắc, chỉ cần rửa sạch bằng nước máy cũ. Thỉnh thoảng, hộp mực lọc sẽ cần được thay thế. Đây cũng là một nhiệm vụ đơn giản, vì các nhà sản xuất bộ lọc điện đều bán các hộp bộ lọc thay thế. Chỉ cần kéo hộp mực cũ ra và lắp hộp mới vào. Không cần phải tháo rời toàn bộ bộ lọc.

Có kích thước nhỏ nhưng hiệu quả sử dụng tương đối cao, đối với các bể có kích thước nhỏ.

Có thể tùy chỉnh tốc độ dòng chảy, có thể được lắp đặt trong các bể cá betta nhỏ dưới dưới 25L với dòng chảy chậm, nhẹ nhàng.

Hạn chế

Chỉ phù hợp sử dụng cho bể có kích thước từ nhỏ đến trung bình, tốt nhất là bể dưới 300L.  

Không sử dụng trong bể có cá, tép con vì có thể bị hút vào thiết bị lọc.

Một số loại gây ra tiếng ồn

Cần phải thường xuyên bảo trì

Đôi khi có thể sẽ xảy ra sự cố rò rỉ hoặc thiết bị sẽ không hoạt động lại ngay sau khi mất điện.

Bộ lọc thùng

Bộ lọc thùng là một loại bộ lọc bên ngoài bể cá được thiết kế để đặt bên dưới bể cá, được nối với nhau bằng các ống. Một đầu dùng để hút nước được lắp đặt trong bể cá, và nước được hút vào thùng, nơi chứa các vật liệu lọc. Khi nước đến thùng đựng, nó sẽ đi qua một loạt các khoang, bao gồm các phương tiện lọc cơ học, sinh học và hóa học. Sau khi nước đi qua phương tiện lọc thì sẽ được đưa trở lại bể thông qua một ống khác. Thông thường, một máy bơm được lắp đặt ở trên cùng của thùng cho phép nước chảy qua phương tiện lọc.

Lọc thùng

Xem thêm: Lọc thùng

Ưu điểm

Không gian đủ lớn để có thể chứa được nhiều phương tiện lọc. Đối với lọc cơ học, bạn có thể thêm bông lọc và vật liệu bọt biển. Đối với quá trình lọc sinh học, các vòng gốm và đá dung nham có thể được thêm. Nếu bạn muốn lọc hóa chất, có thể thêm vật liệu như than hoạt tính vào bộ lọc. Vì buồng lọc của bộ lọc thùng thường lớn hơn nhiều so với bộ lọc nguồn, điều này cho phép nhiều phòng hơn để tùy chỉnh.

Bộ lọc thùng được thiết kế cho các bể cá lớn hơn, dao động từ khoảng 250- 1000L.

Vì có công suất cao hơn, hệ thống lớn hơn nên bộ lọc thùng sẽ tạo ra dòng nước mạnh hơn. Tiếp theo, đầu vào và đầu ra có thể được định vị riêng biệt. Để có lưu lượng và hiệu suất tối đa, đầu vào và đầu ra có thể được đặt ở hai đầu đối diện của bể. Điều này sẽ ngăn nó chỉ lọc nước ở gần bộ lọc nhiều lần, khiến nước ở phía bên kia của bể không được lọc.

Không gây nhiều chú ý, tăng tính thẩm mỹ cho bể do bộ lọc thùng được thiết kế để lắp đặt bên dưới bể cá nên chúng có thể dễ dàng bị che khuất khỏi tầm nhìn. Thứ duy nhất có thể nhìn thấy của bộ lọc thùng sẽ là đầu vào và đầu ra ở các góc của bể cá. 

Chúng thường êm hơn nhiều và không gây tiếng ồn như các loại hệ thống lọc khác.

Hiện nay có một số bộ lọc thùng được trang bị bộ khử trùng bằng tia cực tím hoặc bộ lọc tia cực tím. Máy khử trùng bằng tia cực tím có khả năng lọc sạch một số loại tảo, vi khuẩn và ký sinh trùng trong nước. Vì vậy, bộ lọc thùng sẽ đặc biệt hữu ích nêu nước bể bạn có màu xanh hoặc màu trắng đục do tảo hay vi khuẩn nở hoa gây ra. Các ký sinh trùng như ich và sán cũng có thể bị tiêu diệt bởi tia UV.

Tuy nhiên, máy khử trùng bằng tia UV sẽ không thể ảnh hưởng đến tảo bám trên bề mặt, vì nó sẽ không đi qua hệ thống lọc. 

Hạn chế

Nếu bạn sử dụng bộ lọc thùng có thể bạn sẽ phải tốn thời gian để bảo trì. Đầu tiên, các ống dẫn nước phải được ngắt kết nối và lấy ra khỏi đáy bể. Tiếp theo, vệ sinh thùng lọc và các vật liệu lọc,  sau đó đặt lại chúng vào thùng. 

Có thể bạn sẽ gặp vấn đề về rò rỉ nếu sử dụng bộ lọc thùng. Vì hệ thống lọc được đặt bên ngoài bể cá và nó được nối với nhau bằng các ống nên nước có thể bị rò rỉ ra ngoài. Các điểm kết nối giữa các ống và bộ lọc hộp thường là nơi xảy ra rò rỉ. Cách tốt nhất để ngăn rò rỉ là đảm bảo tất cả các bộ phận được lắp đặt và niêm phong đúng cách, và các bộ phận được thay thế khi cần thiết. Nếu bộ lọc thùng được đặt trên khay nhựa bạn có thể sớm phát hiện tình trạng rò rỉ và có thể được khắc phục kịp thời

So với bộ lọc nguồn có cùng công suất thì bộ lọc thùng có thể đắt hơn gấp ba lần chi phí.

Bộ lọc đáy (Undergravel)

Bộ lọc Undergravel là một loại bộ lọc bể cá được thiết kế cho phép nước chảy qua lớp sỏi bể cá. Khi nước chảy qua lớp sỏi, nó sẽ cung cấp lượng oxy cần thiết cho phép các vi khuẩn có lợi phát triển trên lớp sỏi hồ cá, tăng cường khả năng lọc sinh học của nó.

Để lắp đặt bộ lọc đáy bạn đặt vỉ lọc dưới lớp nền đáy bể. Vỉ này sẽ cung cấp một khoang mở bên dưới lớp sỏi. Tiếp theo gắn vỉ với một ống nâng. Khi nước hút lên ống, điều này sẽ buộc nước chảy qua lớp sỏi và chảy ra từ mỏ vịt. Cuối cùng để nước hút lên ống bạn có thể sử dụng đầu nguồn hoặc máy thổi khí.

Hình ảnh minh họa bộ lọc đáy

Ưu điểm

Dễ lắp đặt, dễ sử dụng

Giá rẻ

Hiệu quả hút đáy khá cao. Tuy nhiên, khả năng này sẽ giảm nếu không được vệ sinh thường xuyên

Hạn chế

Mặc dù hiệu quả của sản phẩm khá cao. Tuy nhiên, nếu bộ lọc không được vệ sinh và bảo trì thường xuyên, chúng có thể bị tắc dẫn đến hiệu quả bị giảm xuống.

Mất nhiều thời gian công sức trong việc vệ sinh hệ thống lọc do bộ lọc đáy được đặt dưới đáy, dưới lớp sỏi đá. Nếu bạn muốn lấy chúng ra ngoài để vệ sinh bạn cần lấy các đồ vật khác ra trước.

Tiềm năng lọc cơ học và hóa học rất hạn chế. Một bộ lọc hoạt động tốt sẽ có thể chứa nhiều vi khuẩn có lợi và điều này rất quan trọng đối với quá trình lọc sinh học. Tuy nhiên, chúng lại có sự hạn chế cho việc lọc cơ học và hóa học. Một số bộ lọc đáy cao cấp có thể sẽ được trang bị không gian để thêm vật liệu lọc trong ống nâng. Tuy nhiên, số lượng vật liệu lọc được thêm vào cũng rất hạn chế.

Mặc dù bộ lọc đáy đã có thời điểm phổ biến thú chơi cá cảnh, nhưng ngày nay chúng đang trở nên ít phổ biến hơn.

Bao lâu nên vệ sinh bộ lọc một lần?

Bộ lọc hồ cá nên được làm sạch hàng tháng, hoặc khi cần thiết. Nếu nuôi cá thải ra nhiều chất thải, bạn có thể cần phải làm sạch nó thường xuyên hơn. Mặt khác, nếu chỉ có một vài con cá nhỏ trong bể, có thể không cần phải làm sạch nó. Điều quan trọng là phải kiểm tra bộ lọc thường xuyên để đảm bảo rằng nó hoạt động bình thường. Nếu phương tiện lọc trở nên quá tắc, nó sẽ làm giảm hiệu quả lọc. Các mảnh thức ăn, chất thải sẽ được giữ lại bởi bông lọc và các vật liệu lọc cơ học khác trước tiên, nhưng một khi nó bị tắc, nó sẽ cản trở khả năng lọc sinh học và hóa học của bộ lọc. Cách đơn giản để bạn vệ sinh bộ lọc của mình là chỉ cần rửa bộ lọc trong nước bể cũ. Tránh rửa bằng nước máy vì clo có thể giết chết các vi khuẩn có lợi trên bộ lọc.

Khi nào thì nên thay bộ lọc mới?

Bạn có thể sẽ cần thay đổi bộ lọc của mình hàng tháng hoặc khi cần thiết. Nếu có nhiều mảnh thức ăn chất thải bị mắc vào bộ lọc,  bạn chỉ cần rửa bằng nước bể cũ trong một xô riêng để loại bỏ chúng. Nếu bộ lọc bị tắc, hãy bóp nhẹ. Nếu bộ lọc vẫn bị tắc sau khi được làm sạch, đã đến lúc thay phương tiện lọc mới. Chẳng hạn như bông lọc của bộ lọc cơ học, có thể được thay đổi tương đối thường xuyên. Tuy nhiên, không nên thay đổi quá trình lọc sinh học trừ khi thực sự cần thiết. Một số vật liệu lọc sinh học không cần thay thế như bi sinh học. Nếu cần thay thế vật liệu lọc sinh học thì không nên thay nó cùng lúc với vật liệu lọc cơ học. Thay đổi vật liệu lọc từ từ, để có một thời gian cho vi khuẩn phát triển trên môi trường mới. Điều này sẽ gây ra ít gây ra áp lực hơn cho bể.

Bộ lọc nên chạy trong bao lâu? 

Một bộ lọc hồ cá nên chạy 24 giờ một ngày, ngay cả vào ban đêm. Hệ thống lọc trong bể thủy sinh không chỉ có nhiệm vụ giữ cho nước luôn trong. Trên thực tế, chúng có nhiệm vụ tạo ra lưu lượng nước cần thiết, giúp cung cấp oxy khắp bể. Oxy rất quan trọng đối với cá và vi khuẩn có lợi trong bể. Nếu bộ lọc bị tắt, và nước sục khí không còn được đưa đến các bộ lọc và lớp sỏi của bể cá, vi khuẩn có lợi sẽ bắt đầu bị ảnh hưởng. Ngay cả khi bộ lọc được tắt chỉ trong vài giờ, vi khuẩn có lợi có thể bắt đầu chết. Nếu không có vi khuẩn có lợi, nồng độ amoniac trong bể cá của bạn có thể tăng đột biến, cuối cùng gây hại cho cá.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp mọi người hiểu được công dụng, ưu điểm của từng dạng lọc và đưa ra quyết định lựa chọn hệ thống lọc phù hợp cho bể của mình. 

-----------

Thông tin liên hệ: AquaZone - Siêu thị cá cảnh

Địa chỉ: Block B.01.08 số 83 chung cư Bộ công an, đường số 03, phường Bình An, thành phố Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh

Hotline: 0906.751.314

Email: aquazone.officialstore@gmail.com

Website: https://aquazonefish.vn